Co to jest gastroskopia?

Badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego (przełyku, żołądka i dwunastnicy) za pomocą endoskopu, tj. przyrządu pozwalającego na zajrzenie do wnętrza badanego narządu. W przypadku gastroskopii endoskop nazywany jest gastroskopem, którego nazwa pochodzi od połączenia słów: "gastro" (żołądek) i "skopia" (od greckiego "skopeo" czyli "patrzę").

Przebieg badania

Pacjent leży na lewym boku, z nieco uniesioną górną połową ciała. Jeśli posiada protezy zębowe, powinien wyjąć je przed badaniem. Na dziąsła zakłada się plastikowy ochraniacz. Następnie pacjent otrzymuje polecenie wysunięcia języka, a lekarz wkłada końcówkę gastroskopu do ust i prosi o przełykanie. Pod kontrolą widocznego obrazu endoskopowego endoskop przesuwany jest przez przełyk do żołądka i dwunastnicy.

Kto wykonuje gastroskopię?

Gastroskopię powinien wykonywać wykwalifikowany lekarz przy asyście pielęgniarki. Bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na jakość wykonywanego badania oraz bezpieczeństwo chorego jest staż pracy lekarzy i pielęgniarek w zakresie endoskopii gastroenterologicznej i liczba wykonanych wcześniej zabiegów diagnostycznych i terapeutycznych.

Kiedy należy zgłosić się na gastroskopię?

Wskazania są szerokie. Badanie powinno być wykonane u wszystkich osób po 45 roku życia mających dolegliwości brzuszne. U osób młodszych, gdy istnieje potrzeba weryfikacji rozpoznania lub pojawią się objawy alarmujące (utrata masy ciała, niedokrwistość, zaburzenia połykania, podejrzenie krwawienia z przewodu pokarmowego – krwiste lub fusowate wymioty, smolisty lub krwisty stolec).

Wskazania diagnostyczne

• Podejrzenie choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy,
• Objawy dyspeptyczne (ból, dyskomfort zlokalizowany w górnej części brzucha) trwające > 2 miesięcy,
• Objawy dyspeptyczne z towarzyszącymi objawami alarmującymi (szybka utrata masy ciała, wymioty, zaburzenia przełykania, niedokrwistość),
• Dysfagia (problemy z przełykaniem) i odynofagia bolesne przełykanie),
• Ból w klatce piersiowej o niejasnej przyczynie,
• Objawy krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego (fusowate lub krwiste wymioty, smolisty stolec),
• Niedokrwistość,
• Objawy dyspeptyczne u osoby przyjmującej niesteroidowe leki przeciwzapalne (np., diclofenac, ibuprofen i inne),
• Uporczywe objawy sugerujące chorobę refluksową przełyku,
• Nocny ból w górnej części brzucha,
• Podejrzenie choroby trzewnej (celiakia),
• Badanie przesiewowe lub kontrolne u chorych ze zwiększonym ryzykiem rozwoju nowotworu (osoby z długoletnią chorobą refluksową przełyku, z przełykiem Barretta, z niedokrwistością złośliwą w przebiegu zanikowego zapalenia błony śluzowej żołądka, po przebytej resekcji żołądka),

W przypadku stwierdzenia wrzodu żołądka lub dwunastnicy wskazane jest wykonanie testu urazowego na obecność Helicobacter pylori. Badanie kontrolne po eradykacji Helicobacter pylori należy przeprowadzić co najmniej 4 tygodnie po zakończeniu antybiotykoterapii.

Przeciwwskazania do gastroskopii

Gastroskopia jest badaniem bezpiecznym, krótkim (zwykle kilka minut), niebolesnym, mało obciążającym chorego. Istnieją jednak przeciwwskazania:

• świeży zawał serca,
• ostra niewydolność oddechowa,
• niedociśnienie i wstrząs,
• niekontrolowane nadciśnienie,
• brak współpracy z pacjentem,

Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do wykonania gastroskopii, jednak należy rozważyć potrzebę jego wykonania.

Przebieg badania

Pacjent leży na lewym boku, z nieco uniesioną górną połową ciała. Jeśli posiada protezy zębowe, powinien wyjąć je przed badaniem. Na dziąsła zakłada się plastikowy ochraniacz. Następnie pacjent otrzymuje polecenie wysunięcia języka, a lekarz wkłada końcówkę gastroskopu do ust i prosi o przełykanie. Pod kontrolą widocznego obrazu endoskopowego endoskop przesuwany jest przez przełyk do żołądka i dwunastnicy.